تاورکرین یک نوع دستگاه حمل و جابجایی بار است که مانند آسانسور کارگاهی برای انجام کارهای ساختمانی و ساخت و ساز استفاده می‌شود. این دستگاه از یک بوم عمودی یا کمی برخوردار است که به طور عمومی به برج یا ستونی متصل می‌شود و ارتفاع آن به طور چشمگیری بالا می‌رود. تاورکرین‌ها معمولاً در مواقعی که نیاز به حمل و جابجایی بارهای سنگین و یا بلند در محیط‌های ساختمانی وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دستگاه‌ها از قابلیت‌های باربری بالا، پایداری و ایمنی برخوردارند که آنها را به یکی از ابزارهای حیاتی در صنعت ساخت و ساز تبدیل کرده است.
اجزای تاورکرین
مست: بخشی از تاورکرین است که به صورت عمودی بر روی بناهای ساختمانی نصب می‌شود و به عنوان پایه اصلی عمل می‌کند.
واحد چرخشی: بخشی که به تاورکرین اجازه می‌دهد تا به دور خود بچرخد و بارها را در جهت مورد نظر منتقل کند.
بالابر جیب: قسمتی از تاورکرین که بارها را به ارتفاعات مختلف بلند می‌کند.
ضد وزنه: برای تعادل و استحکام تاورکرین، وزنه‌هایی در بخش‌های مختلف آن قرار می‌گیرند.
نحوه کار تاورکرین
تاورکرین‌ها با استفاده از سه مکانیسم اصلی کار می‌کنند:
مکانیسم بالابری: بارها با استفاده از بالابر جیب به ارتفاعات مختلف بلند می‌شوند.
مکانیسم چرخشی: تاورکرین از طریق واحد چرخشی به دور خود بچرخد تا بتواند بارها را در جهت مورد نظر منتقل کند.
مکانیسم ترلی: این مکانیسم به تاورکرین اجازه می‌دهد بارها را به طول جیب حرکت دهد.
کاربردهای تاورکرین
تاورکرین ها در انواع مختلف پروژه‌های ساختمانی استفاده می‌شوند، از جمله:
ساخت برج‌ها: این ابزار برای ساخت برج‌های بلند و بلندخراب‌ها بسیار مؤثر است.
ساخت پل‌ها: تاورکرین‌ها به عنوان ابزاری اساسی در ساخت پل‌ها و تقویت سازه‌های بلند استفاده می‌شوند.
ساخت سدها: در پروژه‌های ساخت سدها و تقویت سازه‌های آبی، تاورکرین‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند.
اقدامات ایمنی در عملیات تاورکرین
برای جلوگیری از حوادث و ایمن نگه داشتن کارگران و تجهیزات، اقدامات ایمنی زیر لازم است:
بازرسی منظم: تاورکرین‌ها باید به طور دوره‌ای بازرسی و تعمیرات دوره‌ای را تجربه کنند.
آموزش اپراتور: اپراتورهای تاورکرین باید دوره‌های آموزشی معتبر را گذرانده و مهارت‌های لازم را داشته باشند.
محدودیت سرعت باد: عملیات تاورکرین در شرایط بادی نیاز به محدودیت سرعت باد دارد.
انواع تاورکرین
تاورکرین‌های ثابت (Static Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها به صورت دائمی به پایه‌های بتنی یا فولادی متصل هستند و قادر به انجام کار در ارتفاعات بالا و با وزن بالای بار هستند. آنها اغلب در ساخت و ساز ساختمان‌ها و پروژه‌های عظیم استفاده می‌شوند.
تاورکرین‌های متحرک (Mobile Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای چرخ‌هایی هستند که امکان جابجایی آنها در محل کار را فراهم می‌کند. آنها اغلب برای پروژه‌هایی که نیاز به تاورکرین در زمین‌های مختلف دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاورکرین‌های تلسکوپی (Telescopic Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای سیستمی است که امکان تغییر طول بوم آنها را فراهم می‌کند. این امکان به کاربران اجازه می‌دهد تا تاورکرین را با توجه به نیازهای خود، تنظیم کنند.
تاورکرین‌های پرتابل (Portable Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها قابلیت جابجایی و نصب سریع را دارند. آنها به طور معمول برای پروژه‌های کوچکتر و محیط‌هایی که نیاز به تاورکرین متحرک دارند، استفاده می‌شوند.
تاورکرین‌های زمینی (Ground-Mounted Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها به زمین متصل هستند و برای کار در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. آنها قادر به انجام کار در ارتفاعات بالا و با وزن بار بالا هستند.
تاورکرین‌های خودران (Self-Erecting Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای سیستم‌های خودرانی هستند که به آنها اجازه می‌دهد بدون نیاز به تاکسی‌کرین‌های جانبی، خودشان نصب و راه‌اندازی شوند. این امکان برای پروژه‌های کوچکتر و با محدودیت فضایی بسیار مفید است.
تاورکرین‌های خم‌شو (Luffing Tower Cranes):
تاورکرین‌های خم‌شو دارای بومی با قابلیت خمیدگی به سمت بالا یا پایین هستند که امکان کار در محیط‌های با محدودیت فضایی را فراهم می‌کند. این نوع تاورکرین‌ها معمولاً برای کار در محیط‌های شهری با ساختمان‌های بلند مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاورکرین‌های سهولت‌یافته (Easy-to-Erect Tower Cranes):
تاورکرین‌های سهولت‌یافته دارای سیستم‌هایی هستند که نصب و راه‌اندازی آنها را بسیار آسان می‌کنند. این نوع تاورکرین‌ها معمولاً برای پروژه‌هایی که نیاز به سرعت در نصب دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاورکرین‌های ایستا (Stationary Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها به صورت دائمی در یک مکان مشخص نصب می‌شوند و امکان جابجایی آنها وجود ندارد. آنها برای پروژه‌هایی که نیاز به تاورکرین ثابت در طول مدت طولانی دارند، مناسب هستند.
تاورکرین‌های قابل حمل (Portable Tower Cranes):
تاورکرین‌های قابل حمل دارای وزن و ابعاد کمتری هستند که امکان جابجایی و نصب آسان آنها را فراهم می‌کند. این نوع تاورکرین‌ها برای پروژه‌های کوچکتر و با فضای محدود مناسب هستند.
تاورکرین‌های هیدرولیکی (Hydraulic Tower Cranes):
تاورکرین‌های هیدرولیکی از سیستم‌های هیدرولیکی برای حرکت بوم و بار استفاده می‌کنند. این نوع تاورکرین‌ها برای کار در شرایطی که نیاز به حرکت دقیق و کنترل بار دارند، مناسب هستند.
تاورکرین‌های راداری (Radar Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای سیستم‌های راداری هستند که به آنها امکان تشخیص و جلوگیری از برخوردهای ناخواسته با سازه‌ها و موانع را می‌دهد. این ویژگی به کاهش حوادث و افزایش ایمنی در محیط کار کمک می‌کند.
تاورکرین‌های دوار (Slewing Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای بومی هستند که امکان چرخش آنها به دور محور عمودی را فراهم می‌کند. این ویژگی به آنها امکان دسترسی به نقاط مختلف محل کار و انجام کار در جهت‌های مختلف را می‌دهد.
تاورکرین‌های تک بومی (Single Jib Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای بومی است که به صورت یکپارچه و تکی از ستون مرکزی خارج می‌شود. آنها معمولاً برای پروژه‌هایی با نیاز به کار در یک جهت خاص استفاده می‌شوند.
تاورکرین‌های دو بومی (Double Jib Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای دو بوم متصل به ستون مرکزی هستند که امکان انجام کار در دو جهت مختلف را فراهم می‌کنند. آنها برای پروژه‌هایی با نیاز به کار در دو جهت مختلف یا دو منطقه مجاور مناسب هستند.
تاورکرین‌های نوع تکراری (Repotring Tower Cranes):
این نوع تاورکرین‌ها دارای سیستم‌هایی هستند که به آنها امکان تغییر موقعیت و ارتفاع بوم را می‌دهد، بدون نیاز به توقف کارکرد. این ویژگی به آنها امکان انجام کار مداوم و بهبود کارایی را می‌دهد.
هر یک از این انواع تاورکرین‌ها یا همان جرثقیل برجی ها ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی دارند که بسته به نیازهای پروژه و شرایط محیطی، انتخاب می‌شوند.
